بایگانی سال 2022

نکات اجرایی گاردریل  

گاردریل یا جان‌ پناه جهت جلوگیری از سقوط وسایل نقلیه به پرتگاه یا دره، جلوگیری از شتاب آنها، جدا کردن مسیر بزرگرا‌ه ها و خیابان ها، جلوگیری از برخورد اشیا داخل خیابان، بازدارنده انحراف اتومبیل در جاده ها و… نصب و مورد استفاده قرار می گیرند. اجزای تشکیل دهنده این مقاطع معمولا شامل سه جزء سپری، پایه و فاصله ‌انداز می باشد. همچنین جنس این حفاظ ها عموما از ورق فولادی گالوانیزه گرم و یا بتن که بیشتر به نیوجرسی معروف است می باشد. گاردریل ها با توجه به مکان مورد استفاده در اشکال و اندازه های متفاوتی تولید می شوند. برای اجرای این حفاظ ها باید نکاتی را در نظر گرفت تا از تصادفات و خسارات جبران ناپذیر جلوگیری شود.

نکات اجرایی گاردریل

همانطور که در بالا به آن اشاره شد، در اجرای حفاظ ها باید چند نکته را رعایت کرد تا از بروز خسارات جبران ناپذیر جلوگیری کرد که در ادامه به این نکات می پردازیم:

• در اجرای صفحات گاردریل، نحوه همپوشانی این صفحات باید هم جهت با ترافیک صورت بگیرد. زیرا اگر همپوشانی خلاف جهت ترافیک باشد هنگام برخورد خودرو با گاردریل، پیچ های اتصال باز شده و شاخه گاردریل پس از جدا شدن به داخل خودرو فرو می رود و موجب گرفتن جان سرنشینان خودرو می شود.
• جهت افزایش ایمنی جاده ها بهتر است فاصله لبه سواره از سطح بیرونی حفاظ کناری در تمام طول یکسان باشد. به این فاصله، فاصله آرامش نیز گفته می شود.
• پس از نصب گاردریل ها باید با استفاده از سر سپری ابتدای نرده ها را ایمن سازی کرد و سپس ابتدای نرده را با وسیله به طرف بیرون خم کرد. همچنین می توان با استفاده از ضربه گیرها حفاظ ها را ایمن کرد.
• استفاده از گل گاردریل ها بر روی تمامی حفاظ ها یک امر ضروری و ایمنی می باشد که باید در هنگام نصب جان پناه ها در تمامی جاده ها به آن توجه کرد.
• نصب گاردریل بايد به گونه ای باشد كه بتواند سطح بازدارندگي براي حفاظ ها را تامين كند و همچنین دقت شود كه حفاظ ها موجب انسداد ديد به ويژه در محل تقاطع ها نباشد.
• آشكارسازي و نمایان بودن حفاظ هاي طولي، مياني و انتهاي به ويژه آنهایی که نزديك به سطح سواره رو و حفاظ هاي واقع شده در راستاي قوس هاي افقي هستند بسيار ضروري می باشند.
• در مکان هایی از جاده كه احتمال انحراف وسايل نقليه افزايش مي يابد مانند راه هایی با قوس هاي تند و لغزنده بايد در انتخاب نوع حفاظ و سطح بازدارندگي بیشتر دقت كرد.
• برای نصب گاردريل ها، باید از اتصالات پيچ و مهره استفاده شود و براي اتصال این اجزا نبايد جوشكاري انجام شود.
• مشخصات ورقها، نحوه شكل دهي ريلها، نوع سوراخكاري در تمامي اجزاي حفاظ هاي فلزي و نحوه آبكاري آنها بايد مطابق با مشخصات مورد تاييد كارفرما باشد.
• در نصب حفاظ های فلزي نزديك پل ها، بايد در حين ساخت تمهيدات لازم براي نصب پايه حفاظ ها در نظر گرفته شود.
• استفاده از ورقها يا آرماتورهاي مستعمل در ساخت اجزاي مختلف حفاظ هاي فلزي، بتني و نواحي انتقالي ممنوع است.
• در هنگام نصب پايه هاي گاردریل بايد دقت شود تا پيچش، خمش يا لهيدگي در پایه ايجاد نشود.
• در حفاظ هاي بتني یا نیوجرسی نبايد هيچ گونه برآمدگي و فرورفتگي در محل اتصال وجود داشته باشد و قطعات بايد به طور پيوسته به هم متصل شوند.
• حفاظ های كابلي نبايد به ديگر حفاظ ها و نرده ها به صورت مستقیم متصل شود.
• در جاهایی كه طول فضاي باقيمانده كمتر از يك متر باشد، نيازي به پركننده توسط جان پناه نيست و نباید فاصله بين بلوك های بتني متصل شده بيشتر از 2 متر باشد.

مشخصات گاردریل فلزی

به طور کلی گاردریل های فلزی یا نرده های حفاظتی دارای مشخصات زیر می باشند:

1. طول هر شاخه گاردریل 4.2 متر می باشد.
2. نوع پایه حفاظ ها تیرآهن نمره IPE 14 است.
3. طول خالص پایه ها معمولا 6 متر تعیین شده است.
4. فاصله پایه ها از هم 3.81 متر می باشد.
5. حداقل ضخامت نرده های آنها 2.67 میلیمتر است.
6. عرض ورق های مورد استفاده قبل فرم گرفتن 0.48 متر می باشد.
7. عرض ورق ها پس از فرم دهی در دستگاه 0.33 متر می شود.

مشخصات حفاظ های کناری

حفاظ ها یا جان پناه های کناری، با توجه به میزان برخورد و تغییر شکل به سه دسته انعطاف‌پذیر، نیمه‌صلب و صلب تقسیم می‌شوند.

حفاظ های انعطاف‌پذیر

جان پناه های انعطاف پذیر همانطور که از نامشان مشخص است در هنگام برخورد دارای خاصیت انعطاف پذیری می باشد. این حفاظ ها دارای سه نوع حفاظ 3 کابلی، سپر 2 موج و سپر 3 موج می باشند که در ادامه به اختصار به تعریف هر کدام از آنها می پردازیم:

حفاظ سه کابلی

حفاظ سه کابلی از سه کابل فولادی که بر روی یک پایه ضعیف سوار شده اند تشکیل می‌شود و توانایی پوشش‌ دهی وسایل نقلیه تا 2 تن را دارد. از مزایای استفاده از این جان پناه می توان به پایین بودن هزینه اولیه، جهت‌ دهی به طیف گسترده‌ ای از وسایل نقلیه، نیروی کاهنده شتاب و قابلیت عملکرد بالا در مناطق با شرایط آب و هوایی خاص مانند برف ‌خیز یا ماسه‌ ای و عدم امکان تجمع برف یا ماسه روی آن اشاره کرد. از معایب حفاظ سه کابلی هم می‌توان به تعویض طول زیادی از حفاظ پس از برخورد، فضای مورد نیاز پشت این حفاظ و کاربرد کم آن را قوسها را نام برد.

حفاظ سپر دو موج

عملکرد حفاظ سپر 2 موجی کاملاً مشابه سیستم کابلی می باشد با این تفاوت که در هنگام برخورد تغییر شکل جانبی آن بسیار کمتر است. به همین جهت فضای خالی مورد نیاز در پشت این حفاظ ها به حداقل می‌رسد و همچنین این حفاظ ها توانایی پوشش‌ دهی وسایل نقلیه با وزن 8/1 تن را دارند. از معایب این نوع گاردریل، حساس بودن به ارتفاع نصب و پستی و بلندی‌ های زمین می توان اشاره کرد به همین جهت در هنگام نصب باید به ارتفاع دقت کرد.

حفاظ سپر سه موج

حفاظ سپر 3 موجی نیز مانند دو جود دارای پایه ‌های ضعیف W شکل می باشند با این تفاوت که این حفاظ ها به دلیل عرض بیشتر سپر،‌ محدوده وسیع‌ تر و با ارتفاع متفاوت وسایل نقلیه را پوشش می دهد. همچنین این نوع گاردریل نسبت به تغییرات ارتفاع حساسیت کمتر از خود نشان می دهد. این حفاظ ها باید به تناوب از بالا و پایین به پایه ‌ها قلاب شود تا از پیچش سپرها جلوگیری شود.

 گاردریل نیمه صلب

گاردریل نیمه صلب دارای چهار مدل متفاوت می باشد که به اختصار به تعریف هر کدام می پردازیم:

1. سپر قوطی شکل= این نوع با پایه ‌های ضعیفی هستند که مقاومت خود را از مقاومت کششی و خمش یک تیر با مقطع قوطی شکل به دست می‌آورد. این پایه ‌ها باید به گونه‌ ای می باشند که هنگام برخورد، در نزدیکی نقطه برخورد شکسته می شوند.
2. سپر دو موجی شکل لقمه ‌دار با پایه‌ های قوی= لقمه‌ ای که میان پایه و سپری در این سیستم قرار می‌گیرد احتمال پاره ‌شدن وسیله نقلیه توسط پایه‌ ها و احتمال پرت شدن از روی حفاظ را به حداقل می‌رساند.
3. سپری 3 موجی لقمه‌دار با پایه‌های قوی= این نیز مانند سپر دو موجی مود قبل می باشد با این تفاوت که سپری آن 3 موجی، صلب ‌تر و پهن ‌تر است و خسارت کمتری حین برخورد به حفاظ ها وارد می کند.
4. حفاظ با سپری 3 موجی اصلاح شده= این سیستم دارای 1 لقمه به شکل ذوزنقه می باشد که به هنگام برخورد، لبه پایین سپری و خود لقمه خم شوند و سطح سپری بر زمین باقی می‌ماند و این امر احتمال پرت شدن وسیله نقلیه از روی آن را کاهش می‌دهد.

گاردریل صلب

گاردریل بتنی یا نیوجرسی هنگام برخورد شدید وسایل نقلیه تمایل به واژگونی و شکسته شدن دارند و به همین علت در طراحی آنها باید آماتور کافی و مناسب تعبیه شده باشد و به خوبی به زمین متصل باشد. از این حفاظ ها معمولا به عنوان حفاظ میانی و حفاظ پل ها استفاده است. همچنین در مواردی برای سپر کردن نور وسایل نقلیه مقابل و یا جلوگیری از ریزش خاک کنار جاده به روی جاده نیز می‌توان از آنها استفاده کرد.

خسارت تصادف با گاردریل

امروزه در تمامی اتوبان ها و بزرگراه ها شاهد گاردریل های متفاوت یا جان پناه ها می باشیم همچنین ممکن است بارها شاهد تصادفات و برخورد وسایل نقلیه با آنها باشیم که این برخورد موجب کنده شدن قسمتی از گاردریل ها می باشد. همانطور که میدانید جان پناه های کنار جاده ‌ای و میان جاده‌ ای از خارج شدن وسایل نقلیه از مسیر اصلی، سقوط آنها در پرتگاه، بروز حوادث و خسارت و تلفات جاده ای جلوگیری می‌کند و از کاربرد حفاظ میان جاده ای علاوه بر موارد گفته شده، می توان جدا کردن ترافیک جهت ‌های مختلف یک بزرگراه را نیز نام برد. گاردریل ها دارای انواع مختلفی از جمله گاردریل دو موج و سه موج و جان پناه بتنی یا همان نیوجرسی می باشند که هر کدام با توجه به قابلیتی که دارند در اتوبان ها نصب می شوند.

طبق آیین‌نامه ایمنی راه‌ ها، گاردریل های جاده ‌ای دارای سه نوع حفاظ می باشند که شامل: حفاظ‌ های انعطاف‌پذیر، حفاظ‌ های نیمه صلب و حفاظ ‌های صلب می باشند و هر کدام از آنها بسته به رفتار حفاظ ها به هنگام برخورد و میزان تغییر شکل، به سه دسته انعطاف‌پذیر، نیمه‌صلب و صلب تقسیم بندی می ‌شوند.

متاسفانه امروزه آنچه در تصادف جاده ای به چشم می آید، اختلاف ارتفاع بین سطح جاده و بستر اطراف جاده یا شانه خاکی می باشد و نداشتن ایمنی مطلوب گاردریل ها موجب واژگونی خودروها می شود. بکار بردن گاردریل های ایمن می تواند حتی انرژی جنبشی خودروهای بزرگی مانند کامیون ها یا اتوبوس را خنثی کند و با تغییر مسیر دادن به این وسایل نقلیه، از سقوط آن‌ ها به دره یا پرتگاه و انحراف از جاده اصلی را جلوگیری کند. اما بکار بردن گاردریل بی کیفیت در تصادفات، حتی در برابر ضربه خودروهای سبک و سواری ناکارآمد می باشد.

امنیت گاردریل

خودروها به تنهایی در تصادفات از ایمنی لازم برخوردار نمی باشند و عامل انسانی نیز نقش مهمی در بروز تصادفات خطرناک دارد؛ چرا که  بیشتر تصادفات در رانندگی نتیجه بی دقتی، بی‌توجهی و سهل انگاری راننده می باشد و تبعات جبران ناپذیری را نیز به جا می گذارد. ایمنی راه ها و ایمن سازی جاده ها یکی از  مهمترین موارد از پیش مطرح شده می باشد که با اصلاح و بهبود عملکرد، موانعی از جمله گاردریل ها، گل گاردریل ها، تابلوها و ایمن سازی شانه های جاده ای می تواند سالانه از مرگ هزاران نفر در اثر تصادفات جاده ای جلوگیری کند.

متاسفانه عدم مقاومت کافی در گاردریل ها، جدا شدن اتصالات قطعات و فرو رفتن گاردریل ها در بدنه خودروها، تصادفات دلخراشی را رقم زده است. گاردریل ها اگر مقاومت لازم در برابر وزن خودروهای سواری را نداشته باشند، طبیعتا در برابر وزن خودروهای سنگین و عظیم هیچ کاربردی نخواهند داشت.

گاردریل های استاندارد و ایمن نه تنها در برابر ضربات سهمگین از هم جدا نمی شوند و اجازه عبور وسایل نقلیه را نمی دهند، بلکه حتی در تصادفات وارد بدنه خودرو نمی شود و جان سرنشینان را به خطر نمی اندازد. امروزه در برخی از تصادفات با گاردریل ها متاسفانه شاهد از هم گسیختگی حفاظ ها از یکدیگر و فرو رفتن آنها درون بدنه خودرو و سرنشینان می باشیم.

وضعیت جاده های ایران

تقریبا بیش از نیمی از جاده ‌های ایران در وضعیت نامناسبی قرار دارند و همین امر موجب تصادفات جاده‌ای، هزینه ‌های اقتصادی و اجتماعی بالا نیز می شود. استاندارد نبودن لبه جاده ها، پیچ‌ در پیچ بودن و شیب ‌دار بودن جاده ‌ها مخصوصا در مناطق کوهستانی از مهم ترین علل بروز تصادفات می باشد؛ زیرا برخی از جاده ‌های بین ‌شهری از استاندارد لازم جهت عبور و مرور تمامی وسایل نقلیه برخوردار نمی باشند. همچنین اکثر این جاده ها دوبانده هستند که کوچکترین انحراف موجب برخورد خودروها می شود و در شرایط جوی نامساعد مانند: مه، باد و خاک و برف شاهد تصادفات زنجیره ای هستیم.

همانطور که گفته شد غیراستاندارد بودن جاده ‌ها یکی از اصلی‌ ترین عوامل تصادفات جاده ‌ای است و رسیدگی به این موضوع در حوزه اختیارات و فعالیت ‌های وزارت راه و شهرسازی می باشد. کمبود یا نبود علایم مناسب رانندگی و شب‌ نما نبودن بسیاری از آن ها، وجود اشکال یا ایمن نبودن گاردریل ها و استفاده نکردن از گاردریل های جدا کننده مسیرهای رفت و برگشت در جاده ‌ها و مشکلات آسفالت و آب گرفتگی از مشکلاتی است که موجب ناایمن شدن جاده ‌ها می ‌شود.

خسارت تصادف با گاردریل

تقریبا اکثر افرادی که با خودروی رفت و آمد می کنند، دچار حوادث رانندگی می شوند. حتی اگر راننده بسیار ماهر و یا با تجربه ای هم باشید ممکن است گاهی به دلایل مختلف کنترل ماشین را از دست بدهید یا حتی جهت جلوگیری از یک حادثه ناگوار، اتومبیلتان را منحرف کرده باشید و درگیر تصادف دیگری شوید. البته تا زمانی که حوادث خسارت جانی در پی نداشته باشد، نباید زیاد نگران بود، زیرا خسارت های مالی بر عکس خسارات جانی قابل جبران می باشند. اما هنگام تصادف، خسارت تصادف با گاردریل یا اشیاء ثابت چه باید کرد؟

معمولا اشیاء یا گاردریل ها در جای خود ثابت هستند و اگر شخصی با وسیله نقلیه به یک شی بی جان تصادف کند، مقصر آن در بیشتر مواقع خودش است! البته این موضوع را باید در نظر داشت که در برخی از موارد ممکن است اجسام روی ماشین سقوط کنند و یا پرت شدن سنگ از کوه و دیگر اشیاء به درون جاده ها و مسیر خودروها، خساراتی را به جا بگذارند. در حالت دوم اگر وسیله نقلیه دارای بیمه بدنه معتبر باشد، خسارت وارد شده به بدنه ماشین مطابق با شرایط بیمه نامه پرداخت خواهد شد.

محاسبه خسارت تصادف با اشیاء ثابت

جهت محاسبه خسارت تصادف با اشیاء ثابت، از نظر قانونی در شرایطی که اتومبیلی با اشیاء ثابت که متعلق به شهرداری و اموال عمومی مانند: گاردریل، تابلوهای راهنمایی، درختان، تیر چراغ برق، نیمکت و… برخورد کند و موجب صدمه ای به آنها شود، راننده خودرو مقصر شناخته شده و باید خسارت وارده به آن جسم را بپردازد. اما نگران نباشید این خسارات از جانب بیمه شخص ثالث، که یکی از موارد اجباری برای رانندگان می باشد که پرداخت خواهد شد.

در صورت بروز حوادث برای پرداخت خسارت از طریق بیمه شخص ثالث، ابتدا باید تصادف توسط پلیس از صحنه کروکی و گزارشی تهیه شود. سپس اموالی که به آن آسیب وارد شده است، توسط کارشناسانی که به محل حادثه اعزام می شوند برآورد میزان خسارت می شود. سپس کروکی و خسارات تخمین زده شده توسط کارشناسان جهت تشکیل پرونده و بررسی آنها، به شرکت بیمه ای که بیمه شخص ثالث اتومبیل را بر عهده دارد، ارسال می گردد.

چگونگی دریافت خسارت از بیمه

به طور کلی دریافت خسارت از بیمه برای برخورد با اشیا دو راه وجود دارد. اولین راه آن است که مالک خودرو با در دست داشتن گزارش و کروکی پلیس از محل حادثه، مدارک بیمه، مدارک اتومبیل، گواهینامه و معرفی نامه از طرف سازمان خسارت دیده، به دفتر بیمه مراجعه کند. پس از آن شرکت بیمه برای تخمین میزان خسارت نظر کارشناسان خود نیز جویا شد، سپس مبلغ مورد نظر به حساب سازمان خسارت دیده واریز خواهد شد.

در حالت دوم جهت دریافت بیمه برخورد با اشیا ، یک نماینده از سوی سازمان خسارت دیده، مدارک را به دفتر بیمه شخص ثالث فردی که منجر به حادثه شده می برد. کارشناسان شرکت بیمه نیز زیان های وارد شده و میزان خسارات را تخمین می زنند. سپس مبلغ مورد نظر به حسابی از سوی شرکت زیان دیده واریز می گردد.